Steganografia
Steganografia polega na przekazywaniu informacji w taki sposób, aby jej treść nie została wykryta. W przeciwieństwie do kryptografii, zapewnia się to nie przez zabezpieczanie tekstu szyfrem, ale ukrywając wiadomość w taki sposób, żeby sam fakt jej istnienia był tajemnicą.
Krótka Historia Steganografii
Pierwsze wzmianki o steganografii pochodzą z V w. p.n.e. Herodot opisywał sposób przesyłania wiadomości polegający nie na zapisywaniu tekstu na wosku pokrywającym deskę, co było zwykłym sposobem komunikacji w Grecji w tamtym okresie, ale poprzez nanoszenie informacji bezpośrednio na desce i przykrywaniu całości woskiem.
W czasie II wojny światowej w Niemczech wynaleziono i stosowano z powodzeniem tzw. mikrokropki, czyli dokumenty formatu A4 zmniejszone i zapisane na obszarze wielkości kropki (będącej częścią innego zwykłego tekstu).
Do steganografii zaliczają się też wszelkiego rodzaju atramenty sympatyczne. Były one stosowane od czasów starożytnych na całym świecie. Wraz z upływem czasu i pojawieniem się nowych technologii opracowywano coraz doskonalsze rodzaje atramentów sympatycznych, czyniąc je coraz trudniejszymi do wykrycia: bardziej bezwonnymi, niewidocznymi w świetle ultrafioletowym, łatwo rozpuszczalnymi w wodzie, itd. W roku 1999 CIA odmówiło ujawnienia receptur atramentów sympatycznych z okresu I wojny światowej, tłumacząc, ze wciąż są one ważne dla bezpieczeństwa państwa.
Steganografia Obecnie
Możliwości ukrywania przekazu znacznie zwiększyły się wraz z rozwojem technologii. Przykładowo technologia mikrokropek jest wykorzystywana w niemal wszystkich obecnie produkowanych drukarkach do oznaczania ich wydruków w sposób niewidzialny dla użytkownika.
Bardzo popularną obecnie metodą steganografii jest ukrywanie informacji w zapisanych cyfrowo obrazach. W tym celu wykorzystuje się pewną nadmiarowość obecną przy przechowywaniu obrazu elektronicznie. Każdy piksel zakodowany jest przy użyciu pewnej ilości bitów i zazwyczaj zmiana najmniej znaczących bitów jest niezauważalna dla przypadkowego odbiorcy. Te właśnie najmniej znaczące bity wykorzystuje się do przekazywania sekretnych informacji. Podobne efekty można osiągnąć modyfikując dźwięk zapisany elektronicznie.
Do innych pomysłowych metod steganografii można zaliczyć:
- wprowadzanie opóźnień w pakietach sieciowych,
- modyfikacja znaków drukowanych - wielkości, pozycji, odstępów pomiędzy literami,
- wykorzystywanie niewidocznych znaków Unicode o zerowej szerokości (na przykład znaków Zero-Width Joiner i Zero-Width Non-Joiner, które są interpretowane jedynie w języku arabskim),
- zmiana kolejności elementów w zbiorach,
- dodawanie danych w nie wykorzystywanych częściach plików, na przykład za znakiem końca pliku (EOF, ang. end of file).
